Hội thảo thơ hay thổi kèn đám ma nền thi ca Việt Nam?-Nguyễn Đình Chúc

Hội thảo thơ hay thổi kèn đám ma nền thi ca Việt Nam!

                                                                  Nguyễn Đình Chúc

     Bàn về Hội thảo thơ Nguyễn Quang Thiều -  Trần Mạnh Hảo thì phán: Thơ của Thiều là loại thơ cách tân kiểu "tân ... con cóc" - Ông thí dụ:

 
     Chẳng
hạn, khi nhìn thấy con mèo đen leo lên lưng một con mèo trắng, ông
Thiều sẽ viết y như lý luận thơ phi thơ ông vừa công bố với thế giới mà
rằng:

        Một con mèo đen bò lên mái nhà sau khi ôm bầu trời gào thét 
        Nó thấy một con mèo trắng cũng gào như cha chết 
       Ôi tình yêu khởi thủy từ những tiếng gào 
       Chú linh miêu của thần linh bước qua mái nhà lợp bằng ngói nâu quê hương ta 
       Dễ sợ chưa cả loài người ơi 
       Hai con miu miu ngừng gào im lặng như chú kiến đang ngủ 
       Chúng leo lên lưng nhau như leo lên chiếc thang hạnh phúc 
…. 
       Viết
thơ như thế này, trước Nguyễn Quang Thiều hàng mấy trăm năm, tác giả
(hay tập thể tác giả) đã làm nên bài “thơ hay” là “Bài thơ con cóc”…

        Và rồi Ông Trần Mạnh Hảo kết luận:

        Thi
pháp Nguyễn Quang Thiều là thi pháp phản truyền thống: truyền thống cho
thơ phải đa nghĩa thì ông Thiều quyết làm thơ đơn nghĩa; truyền thống
cho thơ phải kiệm lời thì thơ ông Thiều rất lắm lời; truyền thống cho
thơ phải hàm súc thì ông Thiều làm loài thơ lạnh tanh, xóa mọi hàm ngôn (
tâm hồn lạnh tanh máu cá/ nhiệt tình xuống quá độ âm - Chế Lan Viên);
truyền thống cho thơ phải êm tai, phải có nhạc tính thì thơ ông Thiều
chủ trương phải gắt như mắm tôm; truyền thống cho thơ phải có âm dương
điều hòa trong ngữ nghĩa thì ông Thiều chủ trương thơ phải độc âm hay
độc dương, không có thể đưa chủ nghĩa hài hòa của đồng chí Hồ Cẩm Đào
vào đây được à nghen (!)

       Còn Phạm Ngọc Thái trong bài "Lời về Hội thảo thơ Nguyễn Quang Thiều", nghe có vẻ tình cảm tri âm hơn lại bảo: Thơ của Thiều hay
nhất là tập "sự mất ngủ của lửa” - Bài thơ hay nhất trong tâp “Sự mất
ngủ của lửa” ấy, (nghĩa là bài thơ hay nhất trong đời thi ca của NQT) là
bài "Những người đàn bà gánh nước sông”… - Tuy nhiên kể cả bài thơ hay
nhất ấy thiếu một téo thôi thì sẽ vĩnh cửu, nhưng chỉ vì thiếu “cái téo”
đó mà nó sẽ… cát bụi – nghĩa là vì thiếu cái téo đó nên bài thơ hay
nhất của NQT cũng sẽ ra rác!

       TG Nguyễn Đình Chúc

    Ông Thái nói như thế chẳng
phải cũng khẳng định là cả đời thơ NQT rồi cũng sẽ ra rác hay sao!? - Vì
bài thơ hay nhất mà còn phải vứt đi, huống hồ các bài thơ khác?

    Giá
có được “cái téo” thì Thiều sẽ vĩ đại – Nhưng vì thiếu “cái téo “, tức
là “thiếu một tý”… thôi, nên - Thiều bình thường! Đời thơ Thiều sẽ rơi
xuống vực,  không lên trời được đâu.

      Thiển nghĩ: Hai ông nói tuy có khác nhau song đều phán thơ NQT hỏng! Đời thơ ca của Thiều rồi cát bụi, sẽ ra rác.



      Liệu
có phải họ nói quá đáng không nhỉ? Không có lẽ nào cả một Hội thảo thơ
lớn như thế, lại do chính TS. PGS Nguyễn Đăng Điệp Viện trưởng Viên Văn
học VN tổ chức, còn được ông Hữu Thỉnh phồng mang, trợn mắt lên ca ngợi…?!



      Các vị mở Hội thảo thơ ca tụng Nguyễn Quang Thiều hay là thi nhau thổi kèn cho nền thi ca Việt Nam đây?

Nguyễn Đình Chúc

( gửi qua email từ TP Hà Nội ngày 12.7.2012)

Ghi thêm của NPV:  



1-Bài viết trên đây của tác giả Nguyễn Đình Chúc chỉ nêu lên đôi điều đánh giá có tính tóm lược. Thực ra nhà thơ và phê bình văn học Trần Mạnh Hảo có hẳn một tham luận dài tựa đề: Về trường phái thơ " tân...con cóc" của Nguyễn Quang Thiều" để gởi tới cuộc hội thảo: “Nguyễn Quang Thiều trong sự đổi mới thơ Việt Nam đương đại” do Viện Văn học Việt Nam tổ chức. Tham luận có đoạn khá hài hước:

      "Tuy cùng thi pháp NÓI TOẸT RA như trường
thơ Con cóc, nhưng Nguyễn Quang Thiều (có lẽ) còn phải cách tân TRƯỜNG
THƠ CON CÓC thêm một lần nữa là tuyệt đối cấm kiệm lời trong thơ; rằng
thơ thì phải rậm lời, lắm lời, lắm điều, cần phải kéo dài câu thơ ra như
kéo dài kẹo kéo. Có lẽ, rồi đây, chủ soái trường phài thơ TÂN CON CÓC ,
sẽ sửa lại bài thơ “tuyệt bút” Con cóc  theo “thi pháp kẹo kéo” của ông
cho hợp với môn phái TÂN HÌNH THỨC – TÂN CON CÓC mà ông vừa sáng tạo
ra.

       Kẻ viết bài này xin phép học
theo lối thơ ông Thiều mà thử múa rìu qua mắt thợ, chuyển bài thơ Con
cóc từ cổ điển sang trường phái HẬU HIỆN ĐẠI-TÂN CON CÓC của ông Thiều,
xem ông có hài lòng hay không về món “TÂN …CON CÓC”, tức thơ con cóc
hiện đại, như sau :

      “Con cóc ngồi trong hang tư duy về thế giới sao mày có mặt nơi đây

      Con cóc bò ra ngó lên vũ trụ thắc mắc : tồn tại hay không tồn tại

      Con cóc nhảy đi tìm hư vô, tìm sự cô đơn vô nghĩa có tên là vũ trụ

      Con cóc nhảy đi cũng như không nhảy vì sự giới hạn không cho phép nó vô hạn

     Con cóc bèn tọa thiền ngồi im thít thít như cục thịt đông của cái thế giới mà lửa cũng đóng thành băng tuyết

      Con cóc nhảy vào hư vô mà cái hang chính là bầu trời,
     
thi ca ơi, thượng đế ơi trả ta con cóc siêu hình con cóc nhân văn …"

     Bạn đọc có nhã hứng muốn đọc toàn văn tham luận của Trần Mạnh Hảo xin vào line sau: http://vntnew.vnweblogs.com/print/27724/369366



       Riêng nhà thơ Phạm Ngọc Thái chỉ có đôi dòng ngắn gọn trong một thư ngỏ mà ý chính đã được nêu đầy đủ trên đây nên NPV thấy không cần dẫn nguồn thêm nữa. 

2-Tác phẩm “Những người đàn bà gánh nước sông” của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều vừa được đăng trên tạp chí Văn học của Nga, đồng thời được bạn đọc bình chọn là bài thơ dịch hay nhất trong năm 2011.

NHỮNG NGƯỜI ĐÀN BÀ GÁNH NƯỚC SÔNG

Những ngón chân xương xẩu, móng dài và đen tõe ra như móng chân gà mái

Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi năm và nửa đời tôi thấy

Những người đàn bà xuống gánh nước sông

Những bối tóc vỡ xối xả trên lưng áo mềm và ướt

Một bàn tay họ bám vào đầu tròn gánh bé bỏng chơi vơi

Bàn tay kia bấu vào mây trắng

Sông gục mặt vào bờ đất lần đi

Những người đàn ông mang cần câu và cơn mơ biển ra khỏi nhà lặng lẽ

Những con cá thiêng quay mặt khóc

Những chiếc phao ngô chết nổi

Những người đàn ông giận giữ, buồn bã và bỏ đi

Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi lăm và nửa đời tôi thấy

Sau những người đàn bà gánh nước sông là lũ trẻ cởi truồng

Chạy theo mẹ và lớn lên

Con gái lại đặt đòn gánh lên vai và xuống bến

Con trai lại vác cần câu và cơn mơ biển ra khỏi nhà lặng lẽ

Và cá thiêng lại quay mặt khóc

Trước những lưỡi câu ngơ ngác lộ mồi .

-
Nguyễn Quang Thiều-1992